 |
 |
 |
|
Η εξέλιξη της τεχνολογίας σε συνδυασμό με την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας προκαλούν σημαντικές αλλαγές στην αγορά εργασίας. Άλλες αφορούν στην προσφορά και ζήτηση εργασίας και άλλες πάλι στο περιεχόμενο των επαγγελμάτων. Όποιες όμως και αν είναι οι αλλαγές, μία είναι η αδήριτη ανάγκη που δημιουργούν: ανάγκη για συνεχή προσαρμογή και επιμόρφωση των εργαζομένων.
από την Κασσάνδρα Τελιοπούλου Οι όροι, εξάλλου, "απασχολήσιμος" και "απασχολησιμότητα", η ικανότητα δηλαδή εύρεσης και διατήρησης μιας εργασίας, προέκυψαν απ' αυτή την νέα κατάσταση της αγοράς εργασίας. Προκειμένου οι εργαζόμενοι να είναι απασχολήσιμοι και να προστατευτούν, κατά το δυνατόν, από την ανεργία πρέπει να είναι σε εγρήγορση, να παρακολουθούν τις εξελίξεις της αγοράς, να αναπροσανατολίζονται και να επικαιροποιούν, κατά τακτά διαστήματα, τις επαγγελματικές τους γνώσεις και δεξιότητες. Τα πολυάριθμα Ευρωπαϊκά προγράμματα που επιχορηγούν την κατάρτιση τόσο των εργαζομένων όσο και των ανέργων, η θεσμοθέτηση της Συνεχιζόμενης Κατάρτισης από το Υπουργείο Εργασίας και η ίδρυση των Κέντρων Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ), έχουν σκοπό να καλύψουν την ανάγκη για συνεχή κατάρτιση. Έτσι, την τελευταία 15ετία δημιουργήθηκε στον τόπο μας, μια μεγάλη αγορά συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης. Θέση κλειδί στην αγορά κατάρτισης ενηλίκων κατέχει ο Εκπαιδευτής/τρια Ενηλίκων ή Εκπαιδευτής/τρια Συνεχιζόμενης Κατάρτισης όπως αλλιώς λέγεται. Από τη δεκαετία του 80, στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε, υπάρχει σχετικός επιστημονικός κλάδος (Adult Learning, Formation des Adultes, Pedagogie des Adultes κλπ). Στην Ελληνική Τριτοβάθμια Εκπαίδευση μόνο το Ανοικτό Πανεπιστήμιο παρέχει κατάρτιση στο αντικείμενο της Εκπαίδευσης Ενηλίκων. Επίσης το Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης Δομών Δια Βίου Μάθησης (ΕΚεΠΙς) πραγματοποίησε επιμορφωτικά προγράμματα που απευθύνονταν στους εκπαιδευτές/τριες ενηλίκων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις Παιδαγωγικές Σχολές των λοιπών Ελληνικών Πανεπιστημίων δεν υπήρχε, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, κατεύθυνση ούτε καν μάθημα με το αντικείμενο αυτό. Ο ρόλος του Εκπαιδευτή/ριας Ενηλίκων διευρύνεται Όπως προαναφέρθηκε το επάγγελμα του Εκπαιδευτή είναι σε διαρκή εξέλιξη. Η συνεχής ανάπτυξη της Τεχνολογίας της Πληροφόρησης και Επικοινωνίας ανοίγει νέες προοπτικές στην Εκπαίδευση γενικά αλλά και στην Εκπαίδευση των Ενηλίκων, ειδικότερα. Ο Εκπαιδευτής/τρια Ενηλίκων είναι ένας νέος, απαιτητικός και συνεχώς εμπλουτιζόμενος επαγγελματικός ρόλος. Γιατί η κατάρτιση ενηλίκων απαιτεί ειδική επιστημονική γνώση και δεξιότητες που διαφέρουν σημαντικά από την παιδαγωγική της γενικής αλλά και της αρχικής επαγγελματικής εκπαίδευσης που απευθύνεται σε παιδιά. Προσφέρει τις υπηρεσίες του είτε στο πλαίσιο της επιχείρησης, όπου ασχολείται με την κατάρτιση των εργαζομένων, είτε στο πλαίσιο των ΚΕΚ, όπου καταρτίζει, πέραν των εργαζομένων, άνεργα άτομα καθώς και άλλες ευπαθείς ομάδες, δηλαδή, άτομα με ιδιαίτερες δυσκολίες κοινωνικής και επαγγελματικής ένταξης. Ο συγκεκριμένος επαγγελματικός ρόλος είναι ιδιαίτερα απαιτητικός. Δεν αρκεί να κατέχει άριστα το γνωστικό του αντικείμενο, πρέπει να διαθέτει, παράλληλα, ένα τεράστιο εύρος ικανοτήτων για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ρόλου του. Οι ικανότητες αυτές είναι "παιδαγωγικές" και εστιάζονται στις ιδιαίτερες απαιτήσεις που έχει η εκπαίδευση των ενηλίκων, είναι ικανότητες σχεδιασμού προγραμμάτων, γιατί συχνά πρέπει να σχεδιάσει και να αξιολογήσει προγράμματα, είναι ικανότητες χειρισμού Η/Υ, δεδομένου ότι ολοένα και περισσότερο η εκπαιδευτική διαδικασία και μεγάλο μέρος του εκπαιδευτικού υλικού βασίζεται στη Νέα Τεχνολογία. Είναι ακόμη διαχειριστικές, γιατί η υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης περιλαμβάνει σημαντικό κομμάτι τέτοιων δραστηριοτήτων, ιδιαίτερα όσον αφορά τη διαχείριση της ποιότητας στην παρεχόμενη κατάρτιση. Σημαντικότερες, όμως, όλων θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι συμβουλευτικές και ψυχολογικές γνώσεις και ικανότητες που απαιτεί το επάγγελμα. Ο/η εκπαιδευτής/τρια δεν μεταδίδει απλώς γνώσεις, καθοδηγεί τους καταρτιζόμενους σχετικά με την επαγγελματική και προσωπική τους ανάπτυξη, διαχειρίζεται συντονίζει μικρές ομάδες καταρτιζόμενων και συχνά πρέπει να διαχειριστεί τα ψυχο-κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν. Για να είναι αποτελεσματικός/ή στο εκπαιδευτικό του έργου, πρέπει να μπορέσει να διαχειριστεί, σε ένα πρώτο επίπεδο, τα σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ή οι ομάδες διαφορετικού πολιτισμικού επιπέδου, στις οποίες συχνά απευθύνεται. Στο φως των νέων αυτών απαιτήσεων, ο τίτλος Εκπαιδευτής/ τρια ηχεί ανεπαρκής. Μια νέα ονομασία, όπως Λειτουργός Συνεχιζόμενης Κατάρτισης, θα απέδιδε καλύτερα το περιεχόμενο του διευρυμένου ρόλου του. Κλείνοντας αξίζει να επισημανθεί ότι η ανοικτή και εξ’ αποστάσεως κατάρτιση, που έχει αρχίσει ήδη να εφαρμόζεται στην εκπαίδευση ενηλίκων, δεν απαιτεί Εκπαιδευτές/τριες με τη συμβατική έννοια του όρου αλλά Συμβούλους Κατάρτισης, επαγγελματίες που να διαθέτουν δηλαδή γνώσεις και ικανότητες συμβουλευτικής. Η ανοικτή και εξ’ αποστάσεως κατάρτιση είναι ιδιαίτερα απαιτητική για το καταρτιζόμενο άτομο: προϋποθέτει αυτοπειθαρχία, οργάνωση και σύστημα αυτομάθησης. Από την άλλη πλευρά ο/η καταρτιζόμενος/η δεν έχει τη ψυχολογική στήριξη που δίνει η ομάδα, στο πλαίσιο μιας συμβατικής κατάρτισης. Γιαυτό και ο/η Σύμβουλος Κατάρτισης δεν ασχολείται τόσο με το να μεταδίδει γνώσεις αλλά υποστηρίζει, ενθαρρύνει και καθοδηγεί τα καταρτιζόμενα άτομα για να μπορέσουν ν’ αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες ανοικτής και εξ’ αποστάσεως κατάρτισης. |
