 |
 |
 |
|
Όποιος ζει στην Αγγλία τα τελευταία δύο χρόνια είναι σίγουρα πολύ εξοικειωμένος με την έκφραση Big Society ή τουλάχιστον την έχει ακούσει/διαβάσει άπειρες φορές. Από τις εκλογές του 2010, όταν ο David Cameron παρουσίασε το καινούριο μανιφέστο των Συντηρητικών με κεντρική και ρηξικέλευθη ιδέα το Big Society, έχει γίνει πολύς λόγος για το τί ακριβώς σημαίνει.
από τη Λιλίκα Τρικαλινού Όπως παρουσιάζεται από την κυβέρνηση, η ιδέα του Big Society συνίσταται πολύ γενικά στο να βοηθήσει τους ανθρώπους να έρθουν πιο κοντά προκειμένου να βελτιώσουν τη ζωή τους. Είναι ένας τρόπος για να έχουν περισσότερη δύναμη οι ίδιοι οι πολίτες με μία εντυπωσιακή μεταφορά εξουσίας από την κυβέρνηση στις τοπικές κοινότητες. Περιληπτικά οι βασικές αρχές που διέπουν αυτή την ιδέα είναι τρεις: Η ενδυνάμωση των κοινοτήτων, η εκχώρηση περισσότερης δύναμης και εξουσίας στα τοπικά συμβούλια και στις γειτονιές για να παίρνουν αποφάσεις και να διαμορφώνουν τη δική τους περιοχή. Οι αλλαγές στην πολιτική σκοπεύουν στην αλλαγή της μέχρι τώρα κατεύθυνσης των αποφάσεων από πάνω προς τα κάτω με την εξουσία τώρα να πηγάζει από τους πολίτες ώστε να μπορούν οι ίδιοι να επιλέξουν το μέλλον της περιοχής τους. Η διεύρυνση των δημόσιων υπηρεσιών ώστε φιλανθρωπικές οργανώσεις, κοινωνικές επιχειρήσεις, ιδιωτικές εταιρίες και συνεταιρισμοί που ανήκουν σε εργαζόμενους να ανταγωνίζονται για να προσφέρουν στους ανθρώπους υψηλότερου επιπέδου υπηρεσίες. Κοινωνική δράση για την ενθάρρυνση των ανθρώπων να έχουν ενεργό ρόλο στην κοινωνία. Συγκεκριμένες δομές της κυβέρνησης δημιουργήθηκαν για να κινητοποιήσουν και να επιτρέψουν στους ανθρώπους να συμμετέχουν στις κοινότητές τους. Όπως γίνεται φανερό από τις παραπάνω αρχές, το σχέδιο στηρίζεται στον εθελοντισμό και στην προσωπική ενασχόληση των πολιτών με τα κοινά που αφορούν την περιοχή τους. Το σχέδιο και η ενσάρκωση της ιδέας του Big Society έχει πάρει πολλές μορφές και η υλοποίηση διάφορων σχεδίων έχει ήδη αρχίσει. Ρεαλισμός, ουτοπία ή τακτική; Η συγκεκριμένη πολιτική της αγγλικής κυβέρνησης έχει δημιουργήσει μεγάλη συζήτηση για τις επιπλοκές και τις δυσκολίες εφαρμογής που μπορεί να έχει. Είναι αλήθεια ότι η Αγγλία πάσχει από υπερδιογκωμένο δημόσιο τομέα, που όπως είναι αναμενόμενο, υπολειτουργεί. Φυσικά, όταν λέμε υπερδιογκωμένος δημόσιος τομέας που υπολειτουργεί, δεν πρέπει να έχουμε στο νου μας καταστάσεις ελληνικού δημοσίου. Για έναν Ελληνα, ο δημόσιος τομέας της Αγγλίας ούτε υπερδιογκωμένος είναι, ούτε υπολειτουργεί. Με τα κριτήρια της Αγγλίας όμως, αυτή είναι η κατάσταση. Γι’αυτό λοιπόν και ο Cameron κέρδισε τις εκλογές, γι’αυτό και ήταν πολλοί εκείνοι που χαρακτήρισαν την ιδέα του ανατρεπτική και ενθουσιάστηκαν με το γεγονός της περισσότερης εξουσίας στους πολίτες. Υπάρχει όμως και η άλλη πλευρά. Αρκετοί πολίτες είδαν στην πολλά υποσχόμενη ιδέα του Big Society, έναν τρόπο για να δικαιολογηθούν οι περικοπές που πρότεινε η κυβέρνηση αλλά και να μετακυληθεί η πολιτική ευθύνη των αποφάσεων στους πολίτες. Έτσι, θεωρούν πως η κυβέρνηση με τη μεταφορά δύναμης και εξουσίας στους πολίτες, παύει να είναι υπεύθυνη και να λογοδοτεί απέναντι τους. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί είδαν αυτό το σχέδιο κριτικά, ειδικά σε περίοδο οικονομικής κρίσης σαν αυτή που ζούμε. Η ελληνική "Big society" Σαν Ελληνίδα, ομολογώ ότι στην αρχή σχεδόν δεν καταλάβαινα τί ήταν αυτό το περίφημο Big Society. Ο λόγος είναι πολύ απλός, γιατί με τα δικά μου μάτια, η μετακύληση ευθυνών σε τοπικό επίπεδο προϋποθέτει ότι η τοπική κυβέρνηση έχει τα εφόδια, τα εργαλεία, τη γνώση και την τεχνογνωσία να αναλάβει το σχεδιασμό της πολιτικής που θα είναι καλύτερη για τη συγκεκριμένη περιοχή. Γνωρίζοντας τις τοπικές κυβερνήσεις της Ελλάδας και κυρίως τον τρόπο λειτουργίας τους, μια τέτοια ιδέα δεν χωρούσε στο μυαλό μου. Βέβαια, αυτό είναι ένα προβληματικό σημείο που αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι οι Άγγλοι. Ένα άλλο ζήτημα που τίθεται είναι η συμμετοχή των πολιτών. Είναι αλήθεια ότι οι Άγγλοι είναι πολύ ενεργοί σε τοπικό επίπεδο και είναι αλήθεια ότι ο εθελοντισμός και η σημασία του έχουν πολύ θετικές συνδηλώσεις (σε αντίθεση με την Ελλάδα). Όμως πώς μπορούν οι πολίτες να χαράξουν και να αναλάβουν την πολιτική ευθύνη για αποφάσεις έστω τοπικού χαρακτήρα; Ποιός ο ρόλος της κυβέρνησης αν όχι να αναλαμβάνει ευθύνες και το κόστος των αποφάσεων; Και μέσα σε όλα τα άλλα, μία τέτοια πολιτική δεν ανοίγει περισσότερο την ψαλίδα των ανισοτήτων; Μπορεί κανείς να περιμένει ότι η κατάσταση θα είναι ίδια σε μία περιοχή όπως είναι η Κηφισιά και σε έναν αντίστοιχο Άγιο Παντελεήμονα; Όπως θα έλεγαν κι οι Άγγλοι it remains to be seen… |
