Η νοηματική γλώσσα είναι κατεξοχήν αισθητική. Ο λόγος, χωρίς περιττές λέξεις, μεταφέρεται με το σώμα και οι αισθήσεις αντιλαμβάνονται διαφορετικά. Για αυτό το λόγο η νοηματική βρίσκεται πολύ κοντά στη γλώσσα της τέχνης. Στα «Σαββατόβραδα με Νόημα» στο Θέατρο Κωφών ουσιαστικά κατάλαβα πως η έκφραση δεν γνωρίζει γλωσσικούς περιορισμούς.
από τη Στέλλα Μαυρίδη Στα «Σαββατόβραδα με Νόημα» από τις 12 Φεβρουαρίου έως και στις 2 Απριλίου προβλήθηκαν σημαντικές καλλιτεχνικές δημιουργίες. Ντοκιμαντέρ και ταινίες μυθοπλασίας ήταν το κύριο μέρος των εκδηλώσεων αυτών, αλλά και συζητήσεις με τους δημιουργούς των ταινιών που σκοπό είχαν την κατάρριψη ορατών και αόρατων φραγμών που υψώνονται για τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες. Για να είναι ισότιμη η πρόσβαση των κωφών σε αυτά τα έργα πολιτισμού, οι ταινίες προβλήθηκαν με ελληνικούς υπότιτλους για κωφούς και στις συζητήσεις υπήρχε διερμηνεία στην ελληνική νοηματική γλώσσα. Για το Θέατρο Κωφών και τις εκδηλώσεις ενημερώθηκα από το Εθνικό Ίδρυμα Κωφών. Μου φάνηκε εξ’ αρχής πολύ ενδιαφέρον και έτσι αποφάσισα να παρακολουθήσω την προβολή της ταινίας «Αγγίξτε τον ήχο: Ένα μουσικό ταξίδι με την Evelyn Glennie». Πηγαίνοντας βιαστική να προλάβω την έναρξη της ταινίας και με την αμφιβολία αν θα βρω διαθέσιμες θέσεις ένιωθα λίγο διστακτική για την απόφαση μου. Η οδός Σαχτούρη είναι ένα σκοτεινό στενό στο κέντρο της Αθήνας, απομονωμένο από την οχλαγωγία και τα φώτα της πόλης. Φτάνοντας στον χώρο αναμονής και ρίχνοντας μια ματιά γύρω μου, συνειδητοποιώ ότι οι περισσότεροι επικοινωνούσαν μέσω της νοηματικής γλώσσας. Ένιωσα λίγο άβολα με το γεγονός ότι δε μπορούσα να κατανοήσω τη γλώσσα τους. Το περιβάλλον όμως ήταν τόσο ευχάριστο και το κλίμα τόσο εορταστικό που μέσα σε λίγα λεπτά ένιωσα και εγώ μέλος της ομάδας. Ανθοδέσμες, χαμόγελα, αγκαλιές, φιλιά, τόση αγάπη γύρω μου! Ανατροπή δεδομένων Η προβολή της ταινίας ξεκίνησε. Όπως και ο διάσημος Dj Pit Tong, ο οποίος τυγχάνει να είναι κωφός, έτσι και η Evelyn Glennie, βιρτουόζος των κρουστών, ήρθε να ανατρέψει τον τρόπο αντίληψης του ήχου, μέσω του σώματος. Το ντοκιμαντέρ διηγούταν την ιστορία της διάσημης παίκτριας κρουστών, πως σταδιακά έχασε την ακοή της αλλά και πως όχι απλά αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο στη ζωή της αλλά έγινε η αφορμή να ανακαλύψει έναν εναλλακτικό δρόμο «ακοής». Ήταν εκπληκτικός, σχεδόν αξιοζήλευτος ο τρόπος αντίληψης των ήχων γύρω της. Το ντοκιμαντέρ ήταν υποτιτλισμένο για κωφούς. Ήταν η πρώτη φορά που παρακολουθούσα ταινία με τέτοιου είδους υπότιτλους. Παφλασμός κυμάτων, θρόισμα ανέμου, σειρήνα ασθενοφόρου, έγραφαν οι υπότιτλοι και προβληματιζόμουν για ότι μέχρι τώρα θεωρούσα δεδομένο. Μετά το τέλος της ταινίας μια έκπληξη μας περίμενε όλους. Οι Batala Atenas ως ζωντανή απόδειξη των δεδομένων του ντοκιμαντέρ, κλήθηκαν να μας ξεσηκώσουν όλους. Οι Batala, μία διεθνής μπάντα που παίζει σε ρυθμούς samba reggae με διαφορετικούς τύπους τύμπανων δημιούργησαν μια οπτική και ακουστική εμπειρία που μας έμεινε σε όλους αξέχαστη. Ακούοντες και κωφοί χορεύανε ελευθέρα, ακανόνιστα στους ρυθμούς των τυμπάνων. Έκλεισα τα μάτια μου και μέσα από το σώμα μου, άφησα τον ρυθμό να με συνεπάρει. Λίγα λόγια για το Θέατρο Κωφών Το θέατρο Κωφών Ελλάδος λειτουργεί από το 1983 με καλλιτεχνική διευθύντρια και σκηνοθέτη την κα Νέλλη Καρρά και στη διάρκεια αυτών των χρόνων έχει παρουσιάσει μεγάλο αριθμό παραστάσεων. Στο θέατρο επίσης λειτουργεί εργαστήρι υποκριτικής για κωφούς, στο οποίο εφαρμόζονται δραματοθεραπευτικές μέθοδοι ως μέσο ψυχοθεραπείας με στόχο την ενδυνάμωση και την εμψύχωση των νέων ηθοποιών. Από την έρευνά μου έμαθα πως αυτή τη στιγμή το Θέατρο Κωφών αντιμετωπίζει πολύ σοβαρό πρόβλημα στέγασης και κινδυνεύει να κλείσει. Στην Ελλάδα της κρίσης και της αδράνειας, δεν είναι η πρώτη φορά και σίγουρα όχι η τελευταία που ακούμε πως ένας χώρος πολιτισμού βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση, στην περίπτωση του Θεάτρου Κωφών όμως, αυτός ο κίνδυνος σημαίνει πολλά για όλους μας. Ευχόμαστε να βρεθεί γρήγορα η κατάλληλη λύση. Το Θέατρο Κωφών βρίσκεται στην οδό Σαχτούρη 8-10, πλατεία Κουμουνδούρου, Ψυρρή. |